Fibonacci Retracement və Uzantıları: Texniki Analizin Qızıl Aləti

Fibonacci alətləri texniki analizdə geniş istifadə olunan, qiymət korreksiyalarını və potensial hədəf nöqtələrini müəyyən etməyə kömək edən güclü vasitələrdir. Onlar bazar psixologiyası və təbii riyazi ardıcıllığa əsaslanaraq, treyderlərə strateji qərarlar qəbul etməkdə dəstək olur. Bu məqalədə Fibonacci-nin mənşəyi, əsas səviyyələri və onunla necə ticarət strategiyaları qurulacağını ətraflı şəkildə izah edirik.

Fibonacci nədir?

Fibonacci — XIII əsr İtalyan riyaziyyatçısı Leonardo Fibonacci-nin adı ilə bağlı olan, təbiətdə və maliyyə bazarlarında müşahidə edilə bilən riyazi ardıcıllıqdır. Bu ardıcıllıq aşağıdakı şəkildə davam edir:

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, …

Bu seriyada hər bir rəqəm əvvəlki iki rəqəmin cəminə bərabərdir. Bu ardıcıllıqdan əldə olunan nisbətlər (məsələn, 61.8%, 38.2%, 23.6%) texniki analizdə istifadə edilən Fibonacci səviyyələrinin əsasını təşkil edir.

Fibonacci Retracement nədir?

Fibonacci retracement bazarda bir trendin korreksiya (düzəliş) mərhələsini ölçmək üçün istifadə olunur. Bir yüksəliş və ya eniş trendindən sonra qiymətin haraya qədər geri çəkilə biləcəyini təxmin etməyə kömək edir.

Ən çox istifadə olunan səviyyələr:

• 23.6% — zəif korreksiya
• 38.2% — orta korreksiya
• 50% — qeyri-rəsmi, lakin çox istifadə olunan səviyyə
• 61.8% — qızıl səviyyə (golden ratio)
• 78.6% — dərin korreksiya

Fibonacci Uzantısı (Extension) nədir?

Fibonacci uzantısı (extension) qiymətin trend istiqamətində haraya qədər davam edə biləcəyini müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Bu səviyyələr adətən hədəf (take profit) nöqtələrini təyin etmək üçün istifadə edilir.

Ən məşhur uzantı səviyyələri:

• 127.2%
• 161.8%
• 261.8%

Fibonacci ilə Ticarət Strategiyaları

1. Trend Düzəlişində Alış/Satış

• Güclü bir yüksəlişdən sonra qiymət 38.2% və ya 61.8% səviyyəsinə qədər düzəlirsə və burada dayanıqlılıq göstərirsə, bu alış siqnalı ola bilər.
• Əksinə, enişdən sonra retracement səviyyəsində müqavimətlə qarşılaşarsa, satış fürsəti yarana bilər.

2. Uzantı Səviyyələri ilə Hədəf Təyini

• Fibonacci retracement-dən sonra trend davam edərsə, 127.2% və ya 161.8% səviyyələri mümkün hədəf nöqtələri kimi istifadə olunur.

3. Fibonacci və Digər Göstəricilərin Birləşməsi

• Fibonacci səviyyələri RSI, MACD və ya trend xətti kimi digər alətlərlə birlikdə istifadə edildikdə daha güclü siqnallar verir.
• Məsələn, 61.8% səviyyəsində həm də RSI oversold vəziyyətdədirsə, bu, alış üçün güclü təsdiq ola bilər.

Fibonacci İstifadəsində Vacib Nöqtələr

• Fibonacci yalnız bir trendin başlanğıcı və sonu düzgün seçildikdə effektiv olur.
• Xəbərlər, fundamental faktorlar və bazar likvidliyi Fibonacci səviyyələrinə təsir edə bilər.
• Fibonacci alətləri təkbaşına istifadə edilməməlidir, mütləq digər texniki və ya fundamental analizlərlə birgə nəzərdən keçirilməlidir.

Nəticə

Fibonacci retracement və extension alətləri, bazarın düzəliş və genişlənmə mərhələlərini proqnozlaşdırmaq üçün effektiv vasitələrdir. Doğru tətbiq edildikdə, həm risk idarəetməsində, həm də giriş və çıxış nöqtələrinin müəyyənləşdirilməsində yüksək dəyər daşıyır. Lakin unutmaq olmaz ki, heç bir texniki alət 100% zəmanətli siqnal vermir — Fibonacci də daxil olmaqla bütün vasitələr kombinə edilmiş şəkildə istifadə olunmalıdır.